Το πένθος στον κορονοϊό: Αντιμετωπίζοντας την απώλεια της ρουτίνας κατά τη διάρκεια της πανδημίας

Δεν είναι εύκολη η προσαρμογή στις αλλαγές που έχει επιφέρει η πανδημία του COVID-19 σε πολλά επίπεδα στις ζωές των ανθρώπων. Πέραν του πένθους που μπορεί να προκαλείται από την απώλεια της ζωής λόγω του κορονοϊού, είναι πολύ πιθανό οι άνθρωποι να θρηνούν και την απώλεια της καθημερινής ρουτίνας τους.

Οι προσπάθειες να αναχαιτιστεί η εξάπλωση του ιού έχουν επηρεάσει τα επαγγέλματα, τον τρόπο που τα παιδιά εκπαιδεύονται και παίζουν, τη δυνατότητα συγκέντρωσης με την οικογένεια και φίλους, τον τρόπο που γίνονται τα ψώνια, η άθληση, η διασκέδαση και ο εορτασμός σημαντικών γεγονότων. Σαν αποτέλεσμα η πανδημία έχει τεράστια ψυχολογική επίπτωση, προκαλώντας απώλεια της αίσθησης ασφάλειας, προβλεψιμότητας, ελέγχου, ελευθερίας και προστασίας.

Για ποιο λόγο να είναι τόσο στενάχωρη και αποδιοργανωτική η απώλεια της ρουτίνας ενός ατόμου; Ενδεχομένως να μην είναι απολύτως συνειδητό αλλά οι άνθρωποι δε δένονται και δε δημιουργούν δεσμούς μόνο με ανθρώπους. Δημιουργούνται ισχυροί «δεσμοί» με τη δουλειά, με συγκεκριμένα μέρη και συγκεκριμένα πράγματα. Ωστόσο, η εμπειρία απώλειας αυτών των δεσμών δεν είναι τόσο ξεκάθαρη και διακριτή όσο άλλες απώλειες και η αναπάντεχη «λήξη» αυτών είναι ικανή να δημιουργήσει έντονα συναισθήματα. Πέραν των έντονων συναισθημάτων είναι πιθανό να κλωνιστεί και η αίσθηση εαυτού κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Αν για παράδειγμα η ταυτότητα κάποιου συνδέεται άρρηκτα ή πολύ στενά με το επάγγελμα που ασκεί, είναι πολύ πιθανό να πυροδοτηθεί μια υπαρξιακή κρίση με την απώλεια της εργασίας. 

Συμπτώματα πένθους

Το πένθος μπορεί να δημιουργεί ένα αίσθημα ψυχικού μουδιάσματος ή κενού, ανηδονία ή θλίψη. Ενδέχεται να υπάρχουν συνοδά σωματικά συμπτώματα όπως δυσκολίες/ μεταβολές στον ύπνο ή/και τη διατροφή, αίσθημα σωματικής κώπωσης, μυϊκή αδυναμία και τρόμο του σώματος. Μπορεί να εμφανίζονται εφιάλτες ή κοινωνική απομόνωση.

Τρόποι αντιμετώπισης πένθους που σχετίζεται με τον COVID-19

Όσο δυσάρεστο κι αν είναι, το πένθος εξυπηρετεί έναν πολύ σημαντικό σκοπό. Βοηθά στην αναγνώριση μιας απώλειας και φέρνει το άτομο πιο κοντά στην αποδοχή και στην προσαρμογή στα νέα δεδομένα.

Σε αυτές τις πρωτόγνωρες και απαιτητικές συνθήκες είναι σημαντικό:

• Να γίνεται παρατήρηση των συναισθημάτων: κατονόμασε τι έχει χαθεί μέσα στην πανδημία και επιτρέψτε στον εαυτό σας να πενθήσει, να νιώσει θλίψη ή να κλάψει.

•Σκέφτείτε τα δυνατά σας στοιχεία και πως μπορούν να σας βοηθήσουν να μετακινηθείτε και να προχωρήσετε. Σε άλλες μεταβατικές καταστάσεις τι κάνατε και πως τις διαχειριστήκατε; Τι σας βοήθησε να ανακάμψετε;

• Μείνετε σε επαφή με το κοινωνικό σας δίκτυο με όποιον τρόπο είναι εφικτό ανεξαρτήτως της κοινωνικής απομόνωσης. Οικογένεια και φίλοι αποτελούν πολύ ισχυρή πηγή υποστήριξης.

• Δημιούργηστε μια νέα, προσαρμοσμένη στα καινούρια δεδομένα, ρουτίνα. Βοηθά στη διατήρηση της αίσθησης ελέγχου και οργάνωσης

• Περιορίστε τη συνεχή εισροή πληροφοριών και ειδήσεων σχετικά με τον COVID-19 καθώς μπορεί να αυξήσει έντονα το άγχος.

• Επενδύστε σε δημιουργικές δραστηριότητες όπως μαγείρεμα, κηπουρική, τέχνη.

• Επικεντρωθείτε στο εδώ-και-τώρα και στις καταστάσεις που μπορείτε να ελέγξετε. Καθώς προσαρμόζεστε τα συναισθήματα πένθους είναι πιθανό να μειώνονται.

• Αναζητήστε τη βοήθεια και την υποστήριξη ενός ειδικού ψυχικής υγείας αν τα συμπτώματα εντείνονται ή γίνονται μη διαχειρίσιμα.

Απόδοση: Μπαλή Χριστίνα, Ψυχολόγος MSc-Ψυχοθεραπεύτρια

Πηγή: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/coronavirus/in-depth/coping-with-coronavirus-grief/art-20486392

Pic: Pinterest