Σύνδρομο Νυχτερινής Υπερφαγίας (NES)

Πολλές δεκαετίες έχουν πλέον περάσει από το 1950 που το Σύνδρομο Νυχτερινής Υπερφαγίας αναγνωρίστηκε από την Ιατρική Βιβλιογραφία με την βοήθεια του Stunkard. Αδιαμφισβήτητα από τότε έχουν γίνει προσπάθειες να κατανοήσουμε καλύτερα το σύνδρομο (NES) παρόλα αυτά η κατανόηση της προέλευσης της νυχτερινής υπερφαγίας, η ιατρική εκτίμηση καθώς και η θεραπευτική αντιμετώπιση θεωρείται πως βρίσκονται ακόμα σε πρώιμα και ανώριμα στάδια (Mitchell, Stunkard, Lundgren et.al., 2012).

Το καθημερινό μοτίβο διατροφής δείχνει μια αυξημένη πρόσληψη το βράδυ η και κατά τη διάρκεια της νύχτας, όπως εκδηλώνεται με ένα η και τα δυο απο τα ακόλουθα:

• Τουλάχιστον το 25% της ημερήσιας πρόσληψης τροφής καταναλώνεται μετά το βραδινό γεύμα.
• Τουλάχιστον δυο επεισόδια νυχτερινής υπερκατανάλωσης τροφής την εβδομάδα βιώνονται απο το άτομο.

Το άτομο έχει πλήρη επίγνωση και ανάμνηση των νυχτερινών επεισοδίων υπερφαγίας.

Τα κύρια χαρακτηριστικά είναι η πρωινή ανορεξία (το πρωινό συνήθως παραλείπεται τουλάχιστον 4 ημέρες την εβδομάδα), έντονη επιθυμία για κατανάλωση φαγητού μεταξύ του δείπνου και της έναρξης του ύπνου, νυχτερινές αφυπνίσεις  με την επιθυμία για κατανάλωση φαγητού, διαταραχές στον ύπνο λόγω αναζήτησης τροφής, αυπνίες, έντονη πεποίθηση πως για να επιτευχθεί ομαλός ύπνος χρειάζεται το άτομο να καταναλώσει τροφή, αίσθημα θλίψης ενοχής και δυσφορίας κατά τις απογευματινές κυρίως ώρες (Allison et.al., 2010).

Για το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού το φαγητό συνδέεται με την ικανοποίηση. Η ικανοποίηση δεν αφορά μόνο τους γευστικούς μας κάλυκες αλλά και την ανακούφιση της διάθεσης μας. Το άγχος αυξάνεται πολλές φορές κατά τις βραδινές ώρες που επικρατεί φυσική αδράνεια και τα άτομα που υποφέρουν απο αγχώδεις διαταραχές προσπαθούν να διακόψουν την υπερανάλυση των σκέψεων τους με το φαγητό. Το 74% των ατόμων που υποφέρουν απο το σύνδρομο αναφέρουν πως τα επεισόδια τους ξεκίνησαν σε περιόδους που βίωναν έντονο στρες. Για τα άτομα που υποφέρουν απο διαταραχές ύπνου η κατανάλωση φαγητού λειτουργεί ανακουφιστικά στην αυπνία τους, δηλώνουν.

Το σύνδρομο Νυχτερινής Υπερφαγίας (NES) συνδέεται με την παχυσαρκία και την δυσκολία διατήρησης υγιούς βάρους, με την διάσπαση του κιρκάδιου ρυθμού, με ποικίλες διαταραχές διάθεσης, πολλές φορές συνδέεται συνδυαστικά και με άλλες διαταραχές διατροφής. Τα άτομα που πάσχουν απο το σύνδρομο φαίνεται να εμφανίζουν χαμηλότερη διάθεση, συναισθηματικές μεταπτώσεις, χαμηλή αυτοεκτίμηση και περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης κατάθλιψης. Απο τα παραπάνω διαφαίνεται πως η νυχτερινή υπερφαγία δεν είναι μόνο μια άτακτη πρόσληψη τροφής αλλά μια διατροφική διαταραχή άμεσα συνυφασμένη με ψυχοπαθολογικά χαρακτηριστικά και ψυχολογική αστάθεια (Geliebter, 2001).

Tις περισσότερες φορές τα άτομα που υποφέρουν απο νυχτερινή υπερφαγία φοβούνται η αδυνατούν να αναγνωρίσουν τα αληθινά αίτια πίσω απο την υπερκατανάλωση τροφής και εστιάζουν στην πρόσληψη βάρους και την κακή ποιότητα φαγητού που καταναλώνουν. Απο την ενοχή και την ντροπή υποβάλλουν εαυτόν σε αυστηρές δίαιτες οι οποίες αποτυγχάνουν ως επί το πλείστων καθώς τα πραγματικά αίτια απλώς απωθούνται & δεν αντιμετωπίζονται. Το αίσθημα της αποτυχίας διαιωνίζει αυτόν τον φαύλο κύκλο ντροπής, αρνητικών συναισθημάτων, ανακούφισης μέσω της τροφής και τα άτομα θέτουν κάθε φορά ακόμα δυσκολότερους στόχους που είναι αδύνατο να επιτευχθούν χωρίς ψυχολογική βοήθεια.

Το σύνδρομο έχει τρείς βασικούς πυρήνες που χρήζουν βοήθειας σύμφωνα με τους Allison & Stunkard (2010).

Μια αξιολόγση θα πρέπει να αφορά και τους τρείς τομείς για την διάγνωση και την θεραπεία.  Η ψυχολογική βοήθεια θεωρείται κρίσιμη και απαραίτητη με σκοπό να αντιμετωπίσει το άτομο τα αληθινά συναισθήματα που τον ωθούν στην νυχτερινή υπερκατανάλωση τροφής αλλά και όσα καλείται να διαχειριστεί μετά το επεισόδιο. Αισθήματα όπως είναι η ενοχή, η ντροπή & το αίσθημα αποτυχίας. Η νυχτερινή υπερφαγία δεν είναι απλώς μια διατροφική διαταραχή αλλά μια διαταραχή της διάθεσης και του ύπνου εξίσου (Stunkard, 1955).

Το σύνδρομο δεν εμφανίζεται μονάχα σε παχύσαρκα άτομα αλλά και σε άτομα που βιώνουν έντονο στρες, μελαγχολία, κατάθλιψη η ανία καθώς και σε άτομα που τρώνε τις βραδινές ώρες ως ανακούφιση στην μοναξιά. Η προτίμηση ανθυγιεινών σνακ κατά την διάρκεια της νύχτας ή η υπερκατανάλωση υδατανθράκων προκαλούν μέσω των νευροδιαβιβαστών μια αίσθηση ανακούφισης και ευχαρίστησης. Πολλοί αποκαλούν ‘’ comfort food’’ το φαγητό υψηλό σε υδατάνθρακες και θερμιδική αξία. Αυτό αυτόματα μας κάνει να σκεφτούμε πως οι νυχτερινοί επιδρομείς έστω και ασυνείδητα προσπαθούν να καλύψουν μια εσωτερική τους ανάγκη, την συναισθηματική ανακούφιση και την αποκατάσταση της καλής τους διάθεσης.

Είναι 5:30 π.μ. Ο ήχος του ξυπνητηριού μου, διαπερνά τον αέρα καθώς κάθομαι και πετάω τα καλύμματα, εκθέτοντας τη βρώσιμη σκηνή του εγκλήματος από το προηγούμενο βράδυ: 

granola και κράκερ – δύο βασικά στο Μεταμεσονύχτιο μενού μου. Ευτυχώς, δεν ήταν ένας γύρος γεμάτος φυστικοβούτυρο και ελληνικό γιαούρτι, όπως την τελευταία φορά.

Βουρτσίζω τα ψίχουλα πριν σκοντάψω στο μπάνιο. το στομάχι μου με σκοτώνει. Στο δρόμο εκεί, περπατώ μέσα από την κουζίνα, το επίκεντρο της γιορτής μου. Ένα ανοιχτό κουτί κράκερ βρίσκεται στον πάγκο γεμάτο με λύπη. Δεν χρειάζεται καν να ελέγξω αν είναι άδειο – αυτό είναι δεδομένο. Ένα βάζο με ζελέ φράουλας κάθεται δίπλα στο κουτί με ένα πιρούνι μέσα. Δεν έχω ιδέα γιατί δεν χρησιμοποίησα ένα κουτάλι. 

Γεια σας, το όνομά μου είναι Chris και είμαι sleep eater, Αληθινή Μαρτυρία δημοσιευμένη στην New York Post. 

Κοραχάη Σοφία
Ψυχολόγος, MBPsS