Η θεραπεία προσφέρει τη δυνατότητα για όρια κρατήματος-εμπερίεξης παρόμοια με αυτά που ένας φροντιστής προσφέρει σε ένα παιδί. Αυτού του είδους η διαδικασία οριοθέτησης είναι και κυριολεκτική και μεταφορική. Ο θεραπευτής προσπαθεί να παρέχει ένα συναισθηματικά προστατευτικό αλλά κι απελευθερωτικό χώρο, ο οποίος μεταφορικά θα κρατήσει τον θεραπευόμενο και θα εμπεριέξει τα αναδυόμενα συναισθήματά του. Η ασφάλεια του θεραπευτικού πλαισίου επιτρέπει στους θεραπευόμενους να εκφράσουν αισθήματα και βιώματα που μπορεί να είναι τραυματικά, αποπνικτικά, ή δυνητικά εκρηκτικά, αισθήματα τα οποία συχνά είναι αμήχανα έως και ντροπιαστικά ή επώδυνα για να τα μοιράζονται με τρίτους. Ταυτόχρονα ο θεραπευτής πρέπει να εμπεριέξει τα δικά του θέματα και να διαχειριστεί ευρύτερα τα επαγγελματικά όρια.

Όρια
Το όριο εξ ορισμού είναι κάτι που σηματοδοτεί μια γραμμή που δεν παραβιάζουμε. Στην πράξη ωστόσο δεν υπάρχει τίποτα απλό στην οριοθέτηση. Ο θεραπευτής πρέπει να μάθει να κρατάει πολλά διαφορετικά όρια με θεραπευόμενους και συναδέλφους προκειμένου να προστατεύσει τους πελάτες του, τον εαυτό του και το επάγγελμά του. Τα όρια παρέχουν μια δομή για μια επαγγελματική θεραπευτική σχέση και προσφέρουν ένα σταθερό, αξιόπιστο και προβλέψιμο πλαίσιο σε μια διαδικασία που κατά τα άλλα παραμένει ρευστή και μυστηριώδης.
Τα όρια διαφυλάττουν τη σχέση και διασφαλίζουν το σεβασμό των δικαιωμάτων και των ευθυνών θεραπευτή και θεραπευόμενου, καθώς και το διαχωρισμό ανάμεσα στους δυο. Σε ένα κλινικό επίπεδο τα όρια αποτρέπουν μη υγιή επίπεδα εκδραμάτισης και κρατούν, θεραπευόμενο και θεραπευτή, ασφαλείς μέσα σε μια συχνά φορτισμένη συνάντηση.

Επίσης, τα όρια αναγνωρίζουν την ανισορροπία εξουσίας που εκ των πραγμάτων είναι μέρος της θεραπευτικής σχέσης και θέτουν περιορισμούς στην έκφραση της εξουσίας του θεραπευτή. Μέρος της δουλειάς του θεραπευτή με τα όρια αφορά στο να βοηθήσει τους θεραπευόμενούς να ανακαλύψουν και να θέσουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους υγιή όρια. Πάντως σε πολλές περιπτώσεις ο καθορισμός του πού πρέπει να μπουν τα επαγγελματικά όρια είναι δύσκολος και έτσι η οριοθέτηση είναι καλύτερο να γίνεται κατά περίπτωση παρά να είναι μια άκαμπτη και αμετακίνητη διαδικασία.
Τα πρακτικά όρια είναι αυτά που τίθενται νωρίς στην θεραπεία, κατά τη σύναψη του θεραπευτικού συμβολαίου. Η αμοιβή, η έκταση και οι περιορισμοί της εμπιστευτικότητας, ο χρόνος των συνεδριών, η ακύρωση ραντεβού πρέπει να καθοριστούν εξαρχής. Ειδικά στο θέμα του χρόνου υπάρχουν δυο καταστάσεις που συχνά δυσκολεύουν τον θεραπευτή να κρατήσει τα όρια. Η πρώτη αφορά τις αποκαλύψεις της τελευταίας στιγμής, όπου ο θεραπευόμενος αποκαλύπτει κάτι σημαντικό ή και σοκαριστικό στα τελευταία λεπτά της συνεδρίας, πράγμα που θα μπορούσε να οδηγήσει τον θεραπευτή σε παράτασή της. Αυτό συνήθως δεν ενδείκνυται. Συνειδητά ή ασυνείδητα ο θεραπευόμενος, πιθανότατα, επαφίεται στο χρονικό όριο προκειμένου να προστατεύσει την ψυχολογική του ασφάλεια.

Με άλλα λόγια προστατεύει τον εαυτό του από το να εμβαθύνει σε συναισθηματικά φορτισμένο υλικό. Η δεύτερη περίπτωση καταστρατήγησης των χρονικών ορίων αφορά στην αναζήτηση, εκ μέρους του θεραπευόμενου, επαφής με τον θεραπευτή εκτός των προκαθορισμένων συνεδριών, με μηνύματα ή τηλεφωνήματα σχετικά με κάτι επείγον ή με μια συναισθηματική κατάρρευση. Το εάν ο θεραπευτής θα απαντήσει σε τέτοιου είδους κλήσεις απαιτεί σκέψη και προσοχή.

Προφανώς υπάρχουν καταστάσεις που όντως δικαιολογούν το άμεσο κράτημα και την εμπερίεξη, αλλά συχνά η καλύτερη θεραπευτική πρακτική είναι το κράτημα και η εμπερίεξη του θεραπευόμενου μέσα στα ήδη προκαθορισμένα πλαίσια της συνεδρίας έπειτα από μια σύντομη αναγνώριση της ανάγκης του για επαφή. Γενικά είναι καλό ο θεραπευτής να γνωρίζει τη σημασία των χρονικών ορίων, αλλά είναι επίσης χρήσιμο να αντιλαμβάνεται και πότε αυτά χρειάζεται να χαλαρώσουν.

Οι θεραπευτές έχουν ξεκάθαρα ηθικά, επαγγελματικά και νομικά το καθήκον να προστατεύσουν τη συναισθηματική και φυσική ασφάλεια των πελατών τους, και πρέπει να τιμούν το πολύτιμο δώρο της εμπιστοσύνης των θεραπευόμενων όντας πάντα έτοιμοι να αντιμετωπίσουν ό,τι αναδυθεί μέσα στα όρια της θεραπείας.

Επιμέλεια/ Μετάφραση Φωτοπούλου Χριστίνα Ψυχολόγος

απο το βιβλίο της Finley “Relational Integrative Psychotherapy”, Chapter 5 Holding, Containing and Boundarying. (Κράτημα, Εμπερίεξη και Οριοθέτηση)

photo:monoawards.com