Θεραπεία Εφήβων

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΦΗΒΩΝ

Θεραπεία Εφήβων

Είναι γεγονός ότι ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ενήλικη ζωή θεωρούμε ότι υπάρχει μια ξεχωριστή κατηγορία, που την ονομάζουμε εφηβεία. Υπάρχει βέβαια διαφωνία ως προς αυτή την άποψη. Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η εφηβεία δεν αποτελεί ένα ξεχωριστό και σαφές αναπτυξιακό στάδιο ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι έιναι διακριτά τα όρια της.
Όποια από τις δύο απόψεις και αν θέλει κάποιος να ενστερνιστεί, είναι γεγονός ότι η εφηβεία θεωρείται ξεχωριστό αναπτυξιακό στάδιο εξαιτίας των ραγδαίων αλλαγών που λαμβάνουν μέρος στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του ατόμου. Η εφηβεία σχετίζεται εν μέρει με τις βιοσωματικές αναπτυξιακές διαδιακασίες, που χαρακτηρίζονται ως ήβη, αλλά κυρίως με τις ψυχολογικές και κοινωνικοπολιτισμικές αλλαγές που συμβαίνουν.

Η ΗΒΗ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΙΣΘΗΤΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
Η σωματική ωρίμανση του εφήβου προκαλεί έντονες αλλαγές. Οι πολλές αλλάγες που συμβαίνουν στο σώμα του εφήβου, τον οδηγούν να επικεντρώνεται σε αυτό. Το σώμα που στην παιδική ηλικία ήταν κάτι αυτονόητο, στην εφηβεία γίνεται το επίκεντρο, γιατί αλλάζει ραγδαία. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο έφηβος να ασχολείται περισσότερο με τον εαυτό του, να κλείνεται σε αυτόν και να γίνεται εγωκεντρικός.


Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ
Ο έφηβος προσπαθεί να διαμορφώσει μια ταυτότητα του Εγώ. Σε αυτήν την προσπάθεια οφείλεται και ο εγωκεντρισμός που πολλές φορές εμφανίζει. Υπάρχουν περιπτώσεις που κατά τη διάρκεια αναζήτησης της ταυτότητας του ο έφηβος εμφανίζει έντονες εναλλαγές στα συναισθήματα του. Μπορεί τη μια στιγμή να δείχνει αγέρωχος και τολμηρός και την επόμενη στιγμή να αναζητά την θαλπωρή και να είναι γεμάτος από έντονα συναισθήματα τρυφερότητας και κατανόησης. Ο έφηβος μπαίνει στη διαδικασία να αντιληφθεί το πώς πραγματικά είναι ο εαυτός του και να αναζητήσει το πώς θα ήθελε να είναι. Πολλές φορές, όταν ο πραγματικός με τον ιδεατό εαυτό δεν ταυτίζονται, ο έφηβος ματαιώνεται, απογοητεύεται και αγχώνεται. Οι έφηβοι μπορούν να αποκτήσουν σε αυτή τη φάση τόσες ταυτότητες όσες τους προσδίδουν οι σημαντικοί άλλοι στη ζωή τους. Η ταυτότητα που προέρχεται από τη γνώμη που έχουν οι γονείς για τον έφηβο, η ταυτότητα που προσδίδουν οι φίλοι στον έφηβο φίλο τους, η ταυτότητα που προσδίδουν οι καθηγητές του σχολείου στον έφηβο σε συνδυασμό φυσικά με την ταυτότητα που προσδίδει ο ίδιος ο έφηβος για τον εαυτό του μέσα από την παρατήρηση της συμπεριφοράς του. Όλες αυτές οι ταυτότητες προκαλούν πολλές φορές σύγχυση στον έφηβο και τελικά η ανάπτυξη ταυτότητας γίνεται μια δύσκολη διαδικασία και καθόλου ομαλή. Κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης διαδικασίας δεν είναι σπάνιο να εμφανιστούν δυσάρεστες καταστάσεις όπως έντονο άγχος, θλίψη, επιθετικότητα, απογοήτευση και αίσθημα κατωτερότητας. Για να ανακουφιστούν από αυτές τις δυσάρεστες καταστάσεις οι έφηβοι, όπως και όλοι οι άνθρωποι, χρησιμοποιούν κάποιους μηχανισμούς άμυνας, οι οποίοι τους βοηθούν να μειώνουν την ένταση του άγχους, να προστατεύουν τον εαυτό αυξάνοντας το αίσθημα της προσωπικής αξίας. Αυτοί οι μηχανισμοί άμυνας πολλές φορές παρεξηγούνται ή δεν κατανοούνται από τον περίγυρο και λαμβάνονται ως παραξενιά ή περίεργη, ανεξήγητη συμπεριφορά.

 

Η ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΓΡΗΓΟΡΗ ΕΝΗΛΙΚΙΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Οι έφηβοι και θα αμφισβητήσουν όσα υποστήριζαν με θαυμασμό στην παιδική ηλικία και θα αντιδράσουν και θα αναζητήσουν νέους ιδεολογικούς δρόμους. Είναι η φάση εκείνη που βάζει στο μικροσκόπιο όλα αυτά που πιο πριν ήταν αυτονόητα και θαυμαστά. Ο έφηβος έχει την ανάγκη να ανοίξει τα φτερά του, να βγει στον κόσμο και να απογαλακτιστεί από την προστασία του οικογενειακού περιβάλλοντος, νιώθει ότι θέλει να τολμήσει να αγωνιστεί για τα ιδανικά του, έχει πάθος και θέληση. Σε αυτή τη διαδικασία ανοίγονται πολλές νέες αναζητήσεις. Η αναζήτηση φίλων που έχουν κοινά ενδιαφέροντα και σκοπούς, η σεξουαλικότητα, η υπαρξιακή αναζήτηση, για τα οποία ο έφηβος έχει ανάγκη να απενοχοποιηθεί και να γνωρίσει τον εαυτό του, για να φτάσει σε μια επίγνωση που θα τον προετοιμάσει, για να μπει ομαλά στην ενήλικη ζωή που ανοίγεται μπροστά του.

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

Οι έφηβοι μπορεί να εμφανίσουν συναισθηματικές δυσκολίες σε ένα ποσοστό περίπου 10-15%. Τα συναισθηματικά προβλήματα που μπορεί να παρουσιαστούν είναι το άγχος, η κατάθλιψη, η ηττοπάθεια και ο θυμός. Η διαφορά ανάμεσα σε μια συναισθηματική δυσκολία που μπορεί να διαχειριστεί ο έφηβος με τη βοήθεια του οικογενειακού και κοινωνικού του περιβάλλοντος και ενός σοβαρού συναισθηματικού προβλήματος βρίσκεται στην ποιότητα του συναισθήματος, στην διάρκεια που έχει αλλά και στο εάν και κατά πόσο η συναισθηματική δυσκολία εμποδίζει τον έφηβο να κοινωνικοποιηθεί, να δημιουργήσει και να διατηρήσει υγιείς και σταθερές διαπροσωπικές σχέσεις, να νιώσει ευχαρίστηση και να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις που έχει.